همان طور که احتمالا تا الان متوجه شدید در سایت علی عباسی بیشتر راجب به موضوعات توسعه فردی و بالا بردن رضایت از سطح زندگی پرداختیم و در همین راستا مقالاتی با موضوعات مدیریت زمان ، برنامه ریزی روزانه، قدردانی ، مسئولیت پذیری ، ساخت چشم انداز فردی و … و همین طور محصولات و دوره های رایگانی همچون 6 اشتباه شروع رابطه، افزایش کیفیت زندگی ، عزت نفس و… را برای شما دوست داران تغییر قرار داده ایم. در این مقاله هم سراغ تاب آوری احساسی رفتیم.
در زندگی همه ما بالا و پایینی وجود دارد. یک روز دنیا به کاممون هست یک روز باهامون سر ناسازگاری دارد.یک روز رابطه ای را تمام می کنیم و یک روز جفت 6 میاریم.یک روز یک ویروس غیر قابل مشاهده پیدا می شود و دنیا را بهم می ریزد و ما حتی نمی دانیم فردا اعضای خانواده مان سلامت هستند و یا شغل مان را داریم یا نه! حلاصه که اصلا معلوم نیست زندگی فردا چه برنامه ای برامون داره.
این مقاله راجب موضوعی است که به ما کمک می کند تا شرایط و موقعیت های استرس زا را بهتر کنترل و مدیریت کنیم.مهارتی به اسم تاب آوری احساسی که تک تک افراد به آن نیاز دارند و باید آن را در خودشان پرورش دهند.
مهارت تاب آوری احساسی
عدم قطعیت از شرایط پیش رو فوق العاده استرس زا است و می تواند ما را حسابی بهم بریزد و پریشان کند. از اونجایی که نمی دانیم زندگی برای فردامون چه برنامه ای داره و غیر قابل پیش بینی است این ما هستیم که باید راه و رسم زندگی در شرایطی که معلوم نمی شود فردا چی اتفاقی می افتد را یاد بگیریم.
هر کسی شرایط پیش بینی نشده را به نحوی تحمل می کند و تاب آوری احساسی خود را نشان می دهد.حتما در اطرافتان با کسانی آشنایی دارید که وقتی در موقعیت های استرس زا یا شرایط پیچیده قرار می گیرند حسابی خودشان را می بازند؛ روزها،هفته ها و گاها ماه ها طول می کشد تا بتوانند آن بحران را رد کنند و به زندگی عادی برگردند و یا شاید در نقطه مقابل اطرافتان کسانی را بشناسید که در شرایط و موقعیت استرس زا و سخت راحت تر کنار می آیند و خودشان را جمع و جور می کنند.این افراد تاب می آورند و نمی گذارند شرایط آن ها را از پا در بیاورد.این دسته از افراد در خودشان یک مهارتی به اسم تاب آوری احسای را پروش دادند.
دوره ویدیویی تندخوانی ، تقویت حافظه و خلاصه نویسی
تاب آوری احساسی اصلا چی هست؟
روان شناسان این مهارت را این گونه تعریف می کنند : تاب آوری فرآیند پذیرش ، مقابله و سازگاری موفقیت آمیز در برابر شرایط چالش برانگیز و تهدید کننده زندگی است.شرایط بسیار سخت مثلا تروما، تراژدی، تهدید و شرایط استرس زا مثل بیماری های سخت، تمام شدن یک رابطه عاطفی ، مشکلات مالی و بیکاری و …تحقیقات روان شناسان نشان می دهد افرادی که در خودشان مهارت تاب آوری احساسی را پرورش دادند نه تنها با شرایط سخت بهتر کنار می آیند بلکه استرس و اضطراب کمتری را تجربه می کنند.این افراد با واکشن های بهتری که در شرایط پیچیده از خود نشان می دهند باعث می شوند که در نهایت از سلامت روحی و جسمی بالاتری برخوردار باشند.
بعضی ها هم تاب آوری را این گونه تعریف کردند و می گویند تاب آوری احساسی مثل این است که درختی در طوفان و باد خم می شود اما نمیشکند.تاب آوری یعنی توانایی و ظرفیتی که فرد در خودش ایجاد کرده که اگر در طوفان زندگی خم شد و یا حتی شکست قدرت این را داشته باشد تا تیکه های شکست هاش را دوباره کنار هم قرار دهد و رشد کند و شکوفا شود.
تاب آوری یاد گرفتنی است یا ارثی؟
خبر خوب این است که تاب آوری احساسی یک مهارت است و مهارت ها هم آموختنی هستند. این مهارت در کنار توانایی های درونی شخص و مهارت های اجتماعی و در تعامل با محیط تقویت می شود ؛ مهارت ها دقیقا مثل یک ماهیچه هستند و هر چقدر بیشتر تمرین و تکرار داشته باشید قوی تر می شوند.پس اگر تا امروز این مهارت را نداشتید نگران نباشید می توانید از امروز اقدام کنید پس بزن بریم سراغ این که چطوری مهارت تاب آوری را در خودمان پرورش بدیم؟
راه های تقویت تاب آوری احساسی
طبق معمول همیشه قدم اول از آگاهی شروع می شود . برای اینکه بخواهیم تاب آوری را در شرایط سخت بالا ببریم باید نسبت به این که چرا شرایط غیر قابل پیش بینی ما را بهم میریزد و به ما استرس میدهد آگاهی پیدا کنیم و اینکه بفهمیم مغز ما چطوری شرایط را تحلیل می کند. وقتی از نحوه عملکرد مغز آگاهی داشته باشیم تازه میفهمیم دلیل رفتارهای ما در شرایط مشابه چیست؟!
اول از همه باید بدانیم که این طبیعت ما انسان هاست که بخواهیم بداینم در آینده چه چیزهایی پیش می آید. در واقع نیاز به امنیت ،قطعیت، ثبات ، پیش بینی و کنترل داشتن روی شرایط در تمام انسان ها وجود دارد.خوب است که بدانیم نیاز به کنترل وپیش بینی آینده بر میگردد به یک مکانیزم دفاعی که به آن مکانیزم بقا می گویند.حالا این مکانیزم در واقع کاری است که ما یا بدن ما به صورت اتوماتیک انجامش می دهیم تا خودمان را در برابر خطرها حفظ کنیم.این مکانیزم در طول چند صد هزار سال گذشته به اجداد ما خیلی کمک کرده تا در امان بمانند.
دوره ویدیویی چطور عزت نفسم را بالا ببرم؟
ما انسان های دنیای امروز مثل اجدادمان در غار نیستیم و به صورت روزمره هم خطر خاصی ما را تهدید نمی کند ولی جالب است که بدانید بدن ما به صورت اتوماتیک دارد همان واکنش هایی را که اجداد ما نسبت به گرگ و خرس نشان می دادند به عوامل دنیای مدرن نشان می دهند؛ مثل بیکاری،تصادف ؛ تمام کردن رابطه و بیماری و … بر اساس تحقیقاتی که در زمینه روان شناسی تکاملی انجام شده نیاز به قطعیت نسبت به شرایط آینده همان قدر که در اجداد ما وجود داشته در ما هم وجود دارد.
مغز ما دوست دارد مدام بر شرایط کنترل داشته باشد برای همین هم دائم می خواهد پیش بینی آینده را بکند و بر همین اساس در حال ساختن قالب و الگوست.این کار را برای این انجام می دهد که بگوید اگر فلان اتفاق افتاد من این واکنش را انجام می دهم یا اگر این کار را کردند من اینجوری رفتار می کنم.دقیقا مثلا تنیس بازی که مدام حرکات رقیبش را زیر نظر دارد و پیش بینی می کند.
اما متاسفانه زندگی به این صورت قابل پیش بینی نیست و به هیمن علت است که خیلی از مواقع بین پیش بینی که ذهن ما انجام می دهد و اتفاقی که در واقعیت رخ می دهد اختلاف وجود دارد.همین اختلاف بین پیش بینی و واقعیت باعث می شود که مغز ما یکی از وظایف اساسیش که حفاظت از ما در برابر خطر است به ما آلارم خطر بدهد.
اما خیلی وقت ها هم چون نمی داند چه چیزی در انتظار است آلارم های اشتباهی را به ما می دهد.مثلا عامل استرس زا مثل بیکاری را یک تهدید جانی بزرگ میبیند و همین است که افراد بعد از بیکاری داستان های ترسناکی که آن ها را تا سر حد مرگ میترساند از خودشان می سازند.
این روزا ویروس کرونا سر تا سر دنیا پخش شده و زندگی همه مار را به نحوی تحت تاثیر خودش قرار داده.متاسفانه خیلی از افراد شغل و محل کارش را از دست دادند یا در حال از دست دادن هستند، خیلی ها سلامتیشان به خطر افتاده، ترس از مبتلا شدن اعضای خانواده، گران شدن ناگهانی اجناس و … همه آلارم های مغز را به صدا درآورده و چون روی شرایط کنترلی نداریم این باعث نگرانی و استرس بیمارگونه در ماها شده است. عدم قطعیت در این شرایط حکم بنزین برای آتش را دارد.
قدم دوم:پذیرفتن استرس و دل نگرانی ها
بعد از قدم اول که به خوبی با شرایط و نحوه کار مغز آشنا شدیم؛ می رسیم به قدم دوم که پذیرفتن استرس و نگرانی هاست. ما باید بدانیم که این استرس و حالت های ناراحت کننده همگی طبیعی هستند و بعد باید با این عدم اطمینان کم کم دوست بشیم.
مهارت تاب آوری به چیزی گره خورده است و آن چیز ، چیزی نیست جز اینکه بپذیرید «زندگی قابل پیش بینی نیست» تا وقتی که مدام در حال زور زدن و تلاش برای فهمیدن جز به جز و پیش بینی دقیق دنیا باشید کارتان بسیار سخت است.وقتی که این جمله را به عنوان یک اصل و یا قانون نانوشته زندگی بپذیریم راحت تر می توانیم روی موضوعاتی که قابل کنترل هستند زمان بگذاریم.در این مقاله دو تکنیک بسیار کاربردی و عالی به شما معرفی می کنم که آن ها را انجام دهید:
تکنیک اول
- کنترل کردن کنترل شدنی ها
گاهی وقت ها در زندگی ما اتفاق ناخوشایندی پیش می آید مثلا رابطه ای که روی آن خیلی حساب می کردیم و از آن مطمئن بودیم به صورت ناگهانی بهم می خورد و یا شغلمان را از دست می دهیم در این موقعیت ما به خاطر این اتفاقات یک دفعه تسلیم می شویم و دست از زندگی برمی داریم؛ درواقع چون یک چرخ ماشین ما پنچر شده با دست های خودمان بقیه چرخ ها را هم پاره می کنیم و به گل می نشینیم.
در صورتی که کار درست در این موقعیت این است که تمرکزمان را بگذاریم روی چیزهایی که تحت کنترل ما هستند. در واقع در ذهن ما هزاران مورد وجود دارد ولی اگر همه چیزهایی که مرتبط با مسئله ما است را بنویسیم خیلی زود متوجه می شویم که خیلی از این امور خارج از کنترل ما هستند و ما دخالتی در آن نداریم.مثلا در شرابط فعلی(کرونا) درسته که در هیچ کدام از تصمیماتی که شرکتی که برای آن کار می کنیم ، میگیرد نقشی نداریم ولی رو خیلی چیزهای دیگری کنترل داریم.
دوره ویدیویی مدیریت زمان و انرژی
ما روی خیلی چیزهای دیگر کنترل داریم. پس اینکه تمرکزمان را بگذاریم روی چیزهای غیر قابل کنترل و یا متمرکز روی محدوده نفوذ خودمان باشیم یک انتخاب است و ما انتخاب می کنیم که انرژی و زمان باارزشمان را کجا هزینه کنیم.به جای داشتن استرس مداوم از اینکه مبتلا نشویم می توانیم روی رعایت کردن بهداشت و تقویت خودمان تمرکز کنیم.
در این شرایط مهم نیست آن دسته از اقداماتی که در حیطه کنترل ماست چقدر ساده است مهم این سات که انجام دادن این اقدامات علاوه بر تاب آوری احساسی را تقویت می کند بلکه تمرکز روی چیزهایی که به آن ها دسترسی داریم احساس قدرت و حس رضایت از زندگی را القا می کند.
تمرین: در یک برگ کاغذ مشکل یا مسئله امروتان را بنویسید و بعد زیر آن تمام مسائلی که منجر به ایجاد این اتفاق شدند و در آن دست داشتند را یادداشت کنید.بعد ببینید کدام یک از آن ها در کنترل شما و کدام در کنترل شما نیستند سپس یک کاغذ دیگر بردارید و مورادی که در اختیار شما است را در آن یادداشت کنید.حالا سعی کنید فقط روی این موارد قابل کنترل تمرکز کنید و برای آن ها راهی پیدا کنید.
این قابلت جدا کردن موارد کنترل شدنی از کنترل نشدنی به شما کمک می کند که مهارت تاب آوری احساسی را در خودتان پرورش دهید.به جای اینکه سه چرخ دیگر را هم پنچر کنید با این کار می توانید همان یک چرخ را تعمیر کنید.
تکنیک دوم برای تاب آوری احساسی
- راهکار دوم
از برچسب زدن به شرایط بپرهیزید! مغز ما مدام در حال تجزیه و تحلیل یک سری اطلاعات است و میخواد سریع قضاوت کند و آنها را به دسته ای بفرستد تا ارام بگیرد.در هیمن پروسه کار دیگری که انجام می دهد این است که مغز ما شروع می کند به برچسب زدن به شرایط و اتفاقات مثل فاجعه، وحشتناک و … مثلا بیکاری را سریعا فاجعه اعلام می کند و همین برچسب باعث می شود شما فرصت ایجاد یا پیدا کردن شغل بهتر یا جدید خودتان را نادیده بگیرید.فراموش نکنید اینکه شما چه برچسبی به شرایط می زنید مستقیما روی احساسات و تصمیم های شما تاثیر دارد.
تمرین چیه؟ این که کم کم شروع کنید به آگاه بودن به تصمیمات ذهنی خودتان و هرجا که داشتید از برچسب استفاده می کردید فوری به خودتان بگویید اخ اخ فلانی عزیز داری برچسب میزنیااا حواست باشه.سعی کنید در هز زمانی که برچسب زدید فوری حالت عادی آن اتفاق را هم ببینید. مثلا اگر از کارتان اخراج شدید به جای اینکه بگویید وای دیگه بدبخت شدم،بزرگترین فاجعه در طول تاریخ اتفاق افتاد بگویید من فقط از کارم اخراج شدم و شغلم را از دست دادم.
امیدوارم که بتوانید با استفاده از این تمرینات خودتان را به تاب آوری بیشتری برسانید و همچنین هرگز از تمرین کردن و قوی کردن این ماهیچه دست نکشید چون زندگی هیچوقت قابل پیش بینی نیست.رشد شخصی یعنی زندگی بهتر